دلیل جایز نبودن خوردن آب در هنگام روزه داری

ممکن است این سؤال مطرح شود که پرهیز از غذا درحال روزه داری برای صرف ذخایر بدن ضروری است، اما به چه  دلیل در برنامه اصولی روزه داری خوردن آب مجاز نیست؟

پاسخ این است که اگر در نظر بگیریم بیشتر بی تعادلیهای عصبی و تیک های مختلف (تحریک غیر ارادی و موضعی عضوی) و تشنجهای گوناگون به علت ازدیاد آبی است که در میان نسوج عصبی  ذخیره می شود، و روزه داشتن و مصرف نکردن آب بتدریج سبب دفع آب سلولهای نسوج عصبی می گردد، بخوبی روشن می شود که چرا روزه داران از شر ابتلا به تشنجهای مختلف  عضلانی بخصوص عصبی در امان هستند. با توجه به این اصل، نکته مهم و قابل توجه این است که اگر بدن از لحاظ غذا و آب در مضیقه باشد، برای تأمین نیرو و آب مورد نیازش از دو جهت مجبور است که چربیها را بسوزاند. از احتراق کامل 100 گرم قند (بر حسب قند میوه یا گلوکز) در حدود 55 گرم آب تولید می شود، و از احتراق 100 گرم پروتئین در حدود 41 گرم آب، و از احتراق 100 گرم چربی در حدود 107 گرم آب به وجود می آید. آب حاصله از احتراق مواد نامبرده را در بدن در اصطلاح شیمی حیاتی به نام «آب متابولیک» می نامند.

با در نظر گرفتن اینکه در پایان یک ماه روزه داری، قسمت اعظم سموم داخلی دفع و بار بدن سبک و چربیها و قندهای بدن حذف می شود، و اعضای خوابه رفته بیدار و بالاخره اختلالات بیولوژیکی بدن برطرف می گردد، و در اثر خروج آب زاید بین سلول عصبی، تشنجهای عصبی حذف می شود، هم اکنون بخوبی می توان دریافت که چرا تا مدتها پس از اتمام روزه داری انسانها به احساس راحتی و آرامش عصبی و عدم فشار درونی نایل می شوند که در افراد خاصی بمراتب محسوس تر است. در اسلام توجه کاملی به سلامت اولیه روزه داران شده است که نه تنها بهداشت زندگی در سراسر سال مورد توجه است، بلکه سلامت اولیه شرط اصلی و مقدماتی روزه داری است تا اگر کسی  در اثر غفلت در اجرای تعالیم اسلامی مستعد به ابتلای بیماری شده است، از شرکت در برنامه روزه داری خودداری کند و در اثر روزه داری بر شدت بیماری اش نیفزاید. همان طوری که روزه ماه رمضان بر مسلمانان عاقل و سالم و بالغ واجب است، بر عکس برای شخص بیمار یا شخص ظاهراً سالمی که احتمال می دهد روزه داری سلامت بدنش را به خطر می اندازد و یا موجب شدت مرضش می شود، نه تنها واجب نیست بلکه بر او حرام و موجب تخلف از اطاعت امر و مستوجب عقوبت است.

رابطه روزه و زخم معده و اثنی عشر

 اگر روزه داری سبب ایجاد زخم معده می شود، طبعاً این سؤال پیش می آید که چرا در مللی که روزه نمی گیرند آمار زخم معده بمراتب بیشتر از مسلمانان است. اگر زخم معده در بین مسلمانان شیوع داشت و در سایر ملل کمتر بود، در این صورت مسلم می شد که بیماری رابطه ای با وضع زندگی مسلمانان دارد(که روزه داری هم یکی از آن عوامل است)، در حالی که آمار زخم معده در ملل غرب با سیستم زندگی ماشینی و در لابه لای هیجانات روحی رو به تزاید است. عموم مردم بر این باورند که بیمار مبتلا به زخم معده نمی تواند روزه بگیرد؛ ما نیز چندان مخالفتی با این باور نداریم. برای بیماران مبتلا به زخم معده و اثنی عشر حاد روزه گرفتن صلاح نیست، ولی آنان که سابقه زخم داشته و بهبود یافته اند و فعلاً بدون علایم بیماری هستند می توانند روزه بگیرند، و در صورت وجود علایم ناراحتی گوارشی و یا هیپراسیدیته از داروهایی مانند سایمتدین یا رانیتیدین استفاده کنند، ولی در این مورد چند نکته وجود دارد که توجه به آنها می تواند از توصیه های عامیانه، که بسیاری را بی جهت از نعمت روزه محروم می دارد، جلوگیری کند.

نکته اول، برای بیماران مبتلا به زخم معده و اثنی عشر حاد همان طوری که گفته شد روزه گرفتن صلاح نیست.

نکته دوم، کشف میکرب هلیکوباکتری پیلوری و ارتباط آن با زخم اثنی عشر است، به همین خاطر حالا این بیماری را با آنتی بیوتیک درمان می کنند. در حالی که چند سال پیش کسانی را که زخم معده داشتند از مصرف آنتی بیوتیک منع می کردند و معتقد بودند آنتی بیوتیک ها زخم معده را بدتر می کنند. البته هنوز هم بعضی عوامل نظیر افزایش اسید معده، مسائل عصبی، افراط در کارهای فکری، استعمال مشروبات الکلی، و غیره در تشدید این بیماری دخالت دارند.در مورد خالی ماندن معده نیزحالا تصورها تغییر کرده است، و این طور نیست که همه معتقد باشند خالی ماندن معده موجب بدتر شدن زخم معده می شود. اتفاقاً نظریاتی وجود دارد که می گوید پر خوری و تحمیل مقادیر زیاد غذا به معده در وعده های غیر منظم می تواند به عنوان عاملی نقش آفرین در تشدید زخم معده و اثنی عشر باشد، به همین دلیل فعلاً برای کسانی که مبتلا به بیماری زخم معده هستند تأکیدی بر پرهیز از روزه وجود ندارد ودر حال روزه داری و استراحت اسید معده به جای غذا صفرا را خنثی می کند و زخم معده ایجاد نمی شود. کبد که برای حل و هضم مجبور است دایماً صفرای خود را مصرف کند، در مدت 30 روز ترشحات صفراوی را صرف حل باقیمانده غذای جمع آوری شده خواهد کرد. در موقع روزه داری نه فقط معده بلکه تمام بدن بخاطر فشار کمتری که به آن وارد می شود، استراحت می کنند. در مدتی که یک وعده غذا حذف شده است، معده کار کمی انجام می دهد و عضلاتش کمتر دچار اسپام (انقباض) می شوند.

در عین حال با کاهش  بار دستگاه گوارش، بدن آرامش بیشتری می یابد چون تمام اندام ها معمولاً 1 تا 3 ساعت پس از مصرف غذا به خاطر افزایش فعالیت گوارش یک حالت سنگینی و رکود دارند. با کاهش بار معده دیافراگم پائین می آید و ریه ها فضای بیشتری برای انبساط و اکسیژن گیری پیدا می کنند.

همچنین با کاهش فعالیت دستگاه گوارش، بخشی از جریان خون به جای معده به ارگان هائی نظیر مغز اختصاص می یابد و در نتیجه انجام کارهای فکری راحت تر خواهد بود.

 در طول روزه داری حرکات دودی روده ها کاهش می یابد و با کاهش مصرف غذا دفعات ترشح اسید هم کم می شود.

زخم فعال اثنی عشر با روزه بدتر می شود و حالت تهوع و استفراغ شدید هم با روزه گرفتن تشدید میگردد ولی زخم معمولی و خفیف اثنی عشر با روزه گرفتن بهبود می یابد.

اگر کسی براستی دچار زخم معده و یا بیماری حاد دیگری است و با روز ه و امساک حال او وخیم تر شود بنابر فتوای علما و فقها، روزه بر آن شخص حرام است و معصیت دارد و خداوند متعال در قرآن می فرماید:

«هر کسی از شما مریض و یا مسافر باشد به تعداد آن روزها درغیر ماه رمضان باید روزه بدارد....»(5)

توجه به رعایت بهداشت دهان و دندان در ایام روزه داری از جمله نکات بسیار ارزشمند  است که آن را نبایست از نظر دور داشت.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: