توصیه های تغذیه ای در حین روزه داری

نکته اول، پرهیز از پرخوری است؛ باید توجه روزه داران مؤمن و خداجو را به این نکته جلب کنم که پرخوری در هنگام سحر مانع از گرسنگی ساعتهای انتهایی روز نیست حتی در ساعتهای ابتدایی پس از سحر، شرایط سختی را برای دستگاه گوارش شخص روزه دار فراهم می سازد، به طوری که می تواند نظم این دستگاه را به هم بزند و علایمی نظیر درد، نفخ، و سوء هاضمه ایجاد کند و چنین کاری هم مغایر با اهداف معنوی روزه داری است.

نکته دوم، رژیم مورد مصرف در هنگام افطار است. معمولاً بهتر است برای افطار  در ابتدا مختصری مایعات و مواد قندی مصرف شود. بدین تریتیب نیاز شدید به مواد قندی بسرعت برطرف می شود و بدن آمادگی بهتر برای استفاده از مواد غذایی دیگر پیدا می کند. و حجم زیادی از غذا یا مایع نباید یکباره وارد معده شود. بهتر است حدود نیم لیتر، مواد سبک و مایعات بتدریج خورده شود و تقریباً پس از پانزده دقیقه، غذای اصلی صرف شود. چون اتساع ناگهانی معده منجر به اختلال در جریان خون دیگر ارگانها شده و از طرفی موجب بروز سوء هاضمه نیز می شود.

نکته سوم مصرف یکباره مقادیر زیادی نوشیدنیهای سرد ممکن است علایم ناراحت کننده ای در فرد روزه دار به وجود آورد و بایست از آن پرهیز کرد. نکته دیگر، به هنگام تهیه غذا برای سحر و تناول آن هرچه روزه دار محترم بتواند از نمک پرهیز کند بهتر است. این کار موجب بروز تشنگی کمتر در طول روز می شود، زیرا هرچه مصرف نمک بیشتر باشد در هنگام دفع از کلیه آب بیشتری را نیاز دارد و از این طریق موجبات بروز تشنگی بیشتر را فراهم می کند. نوع رژیم غذایی سحر باید متنوع باشد این نکته، برای کودکان کم سن و سال تری که بتازگی روزه بر آنها واجب شده است اهمیت بیشتری داراد. در این مورد تأکید بر این است که وجود میزان کافی 30% پروتئین در مواد غذایی ضرورت دارد به اضافه اینکه میزان متعادلی از مواد چربی وقند و ویتامینها برای یک رژیم غذایی متعادل لازم است.

در ماه مبارک، رژیم غذائی ما نباید به نسبت قبل خیلی تغییر کند و در صورت امکان ساده باشد. رژیم غذائی همچنین باید طوری تنظیم شود که بر روی وزن تأثیر زیادی نداشته باشد. البته اگر فرد دچار اضافه وزن باشد ماه رمضان فرصت مناسبی است تا وزن به حالت طبیعی برگردد.

با توجه به ساعات طولانی ناشتا بودن، باید غذاهائی را مصرف کنیم که به کندی هضم می شوند مثل غذاهای حاوی فیبر زیاد.

غذاهای دیر هضم معمولاً 8 ساعت در دستگاه گوارش می مانند در حالی که غذاهای سریع الهضم فقط 3 تا 4 ساعت در معده باقی می مانند.

 غذاهای دیر هضم عبارتند از حبوبات و غلات مثل جو، گندم، لوبیا، عدس، آرد، غلات، برنج و غیره (که کربوهیدراتها نامیده می شوند).

غذاهای سریع الهضم عبارتند از غذاهائی که حاوی قند، آرد سفید و غیره هستند(که به این گروه کربوهیدراتهای تصفیه شده) گفت می شود.

غذاهای حاوی فیبر عبارتند از غذاهای حاوی سبوس، گندم سبوس دار، غلات و حبوبات، سبزیها مانند لوبیای سبز، نخود، ذرت، اسفناج، برگ چغندر، میوه های با پوست، میوه های خشک شده مثل زرد آلو، انجیر، آلوخشک، بادام و غیره.

غذاهای مصرفی باید در حالت تعادل با یکدیگر باشند و از همه گروههای غذائی مثل میوه، سبزیجات، گوشت، مرغ، ماهی، نان، حبوبات و محصولات لبنی در رژیم غذائی باید وجود داشته باشد، غذاهای سرخ شده باید محدود شوند زیرا باعث عدم هضم، سوزش سردل و اختلال در وزن می شوند.

ازچه چیزهائی باید پرهیز کنیم:

1- غذاهای سرخ کردنی و چرب

2- غذاهای حاوی قند زیاد

3- نخوردن غذای زیاد بخصوص هنگام سحر

4- نخوردن چای زیاد هنگام سحر، چای باعث افزایش ادرار شده و از این طریق نمک های معدنی که در طول روز بدن به آنها نیاز دارد دفع می شود.

5- سیگار- اگر شما نیم توانید سیگار را به یکباره قطع کنید از چند هفته قبل از ماه رمضان شروع به مصرف کم آن کنید. یکی از عوارض سیگار تفلیظ و افزایش ویسکوزیته عناصر خون و پلاسما و فیبرینوژن میباشد.

در یک بررسی که در دانشگاه علوم پزشکی سمنان انجام شده بدین روش بوده که دو گروه افراد سیگاری و غیر سیگاری در طی ماه مبارک رمضان مورد مطالعه قرار گرفته اند. در روزهای اول (پایه) و پانزدهم و بیست و نهم ماه رمضان بین 10 تا 60 دقیقه قبل از افطار از این دو گروه خون گرفته شده.

نتایج نشان داد که سیگار موجب افزایش برخی پارامترهای خون می شود و در افراد سیگاری که در این ماه سیگار را ترک کرده بودند مقدار غلظت و ویسکوزیته خون و پلاسما و فیبرینوژن و گلبول های سفید بعد از چهار هفته از روزه داری کاهش معنی دار نشان داد ولی در افراد غیر سیگاری، روزه داری ماه مبارک رمضان تغییر معنی داری در مقادیر پارامترهای خون اندازه گیری شده ایجاد نکرده بود.

بطور متوسط طول عمر افراد سیگاری 5 تا 8 سال کمتر از حد متعارف است و بر اساس آن تخمین می زنند که با کشیدن هر یک نخ سیگار 5/5 دقیقه از عمر بشرکاسته می شود.

در ماه رمضان چه غذاهائی را بیشتر مصرف کنیم:

1- مصرف کربوهیدراتهای مرکب در سحر که مدت طولانی تری هضم می شوند و باعث میگردند که شما کمتر گرسنه شوید.

2- حلیم یک منبع عالی پروتئین بوده و از غذاهائی است که دیر هضم می شوند.

3- خرما یک منبع عالی قند، فیبر، کربوهیدرات، پتاسیم و منیزیوم میباشد.

4- مغز بادام غنی از املاح خصوصاً کلسیم و فیبر می باشد.

5- موز یک منبع خوب پتاسیم، منیزیوم و کربوهیدرات می باشد.

 مصرف زیاد آب و آب میوه در صورت امکان در فاصله بین افطار و زمان خواب باعث تأمین آب مورد نیاز بدن می شود.

همچنین برنامه خود را در طول ماه رمضان طوری ترتیب دهید تا خواب کافی داشته باشید.

فاصله ایجاد کردن در بین افطار و شام به مدت یک یا دو ساعت صحیح نیست و اگر غذا در زمان افطار یک جا میل شود وقت کافی برای هضم آن تا سحر وجود داشته و معده برای خوردن غذای سحر نیز آماده بوده و اشتهای لازم بدست می آید. روزه یعنی کم خوردن و کم آشامیدن در مدت معینی از سال و این بهترین راه معالجه و حفظ تندرستی است که طب جدید و قدیم را از این حیث متوجه خود ساخته است.

از خوردن غذای داغ بپرهیزید که پیری زود رس را به دنبال  خواهد داست.

همچنین اگر بموقع غذا نخوریم دچار پیری زودرس خواهیم شد.

پیامبر گرامی اسلام(ص) فرموده: بَرَد العامَ ناَن الحار لا بَرَکـَة َ فیهِ.

غذا را خنک کرده  و سپس بخور، زیرا در غذای گرم برکتی نیست.

دکتر کاریو آمریکائی مینویسد(هر شخص بیمار باید در سال مدتی از غذا پرهیز کند زیرا موقعی که غذا به تن انسان میرسد میکروب ها در حال رشدند، ولی هنگامی که از غذا پرهیز میکند، میکروب ها رو به ضعف میروند) وی همچنین می افزاید(روزه ای که اسلام واجب کرده، بزرگترین ضامن سلامتی انسان میباشد.) همانگونه که تنفس عمیق یک نوع تازه کردن هوا در ریه هاست روزه نیز یک تازه کردن غذائی در بدن میباشد و روزه برای شستشوی الکترولیت ها و عصاره های غذائی بین بافتی است.

روزه های متوالی نیز موجب خروج تمام سموم از مجاری و فواصل بین سلولی و بافت ها می گردد.

امروزه ثابت گردیده که وقتی انسان خسته است یک چهارم غذای خورده شده او جذب گوارش نمی شود لذا بهتر است درزمانی که شخص خسته اسست حداقل نیم ساعت استراحت کند و بعد از آن غذا بخورد چرا که در هنگام استراحت و خوابیدن تونوس عضلات مخطط و فعالیت دستگاه سمپاتیک کم میشود و بهمین علت پس از خواب بدن آمادگی بیشتری برای تغذیه دارد بهمین دلیل تحقیقات بسیاری نشان داده است که صبحانه کم باعث اختلال سلامت و پائین آمدن راندمان کار در طول روز می شود.

نظریات پزشکان جهان درمورد روزه

پزشکان معتقدند روزه گرفتن باعث از بین رفتن عوامل و میکروب های بیماری زا در بدن انسان میشود. به شرطی که روزه داران در موقع سحر و افطار رژیم غذائی خاصی را رعایت کنند.

پزشکان بر این عقیده اند که روزه علاوه بر پاک کردن عوامل بیماری زا و زاید همانند واکسیناسیون برای بدن عمل میکند و باعث می شود که بسیاری از بیماریها بآسانی درمان شوند. روزه با دفع سموم و ایجاد شوک در سلول های بدن موجب افزایش مقاومت طبیعی بدن می شود. در مدت روزه داری مغز از اسیدهای چرب استفاده می کند.

دکتر اتوبوخنگر آلمانی اظهار می دارد در مدت 50 سال که از تأسیس کلینیک اتوبوخنگر می گذرد، روزه سبب درمان بیش از پنجاه هزار بیمار در این کلینیک شده است.

دکتر اتوبوخنگر از روزه مذهبی ستایش فراوان کرده است، می گوید:

«روزه گیری صحیح، سند شرافت و معیار هوش و نیروی اراده انسان است.»(20)  

دکتر اتوبوخنگر با تحقیق در مورد تفاوت روزه و گرسنگی خاطر نشان می سازد: بیماری قند(دیابت) در صورتی که هنوز به مرحله احتیاج به انسولین نرسیده، ممکن است در اثر روزه بهبود یابد واین در حالی است. که گرسنگی این بیماری را وخیم تر می کند.

(باعث اختلال متابولیسم در تمامی بدن می گردد.) وی به درستی منشاء روزه را در وهله اول در طرز تفکر و عمل معنوی توأم با تقدس و وقار انسان به شمار می آورد و نوسازی بدن را در درجه دوم اهمیت قرار می دهد.

دکتر الکسیس کارل در کتاب انسان موجود ناشناخته می نویسد (با روزه داری قند خون در کبد می ریزد و چربی هائی که در زیر پوست ذخیره شده اند و پروتئین های عضلات و غدد و سلول  های کبدی آزاد می شوند و به مصرف تغذیه می رسند.)

دکتر کارل می گوید:(لزوم روزه داری در تمام ادیان تأکید شده است. در روزه ابتدا گرسنگی و گاهی نوعی تحریک عصبی و بعد ضعفی احساس می شود. ولی در عین حال، کیفیات پوشیده ای که اهمیت زیادی دارند، به فعالیت می افتد و بالاخره تعداد اعضاء مواد خاص خود را برای نگه داری و تعادل محیط داخلی و قلب قربانی می کنند وبه این ترتیب روزه تمام بافت های بدنی را می شوید و آنها را تازه می کند.)

دکتر هالموت لوتونر اخیراً کتاب جوان شدن با روزه داری را در آلمان منتشر و در آن ذکر کرده است:«روزه بهترین فرصت است که انسان در فرم بماند، و یا به فرم طبیعی خود چه از نظر روحی و چه از نظر جسمی باز گردد.»(21)

دکتر ماک فادون می نویسد:«هر انسان سالم و یا بیمار به روزه نیازمند است.»(22)

 دکتر آلن مویل درباره روزه بهداشتی می نویسد که:«روزه چهار فایده مهم دارد.

عبارتند از:

1. روزه مانع مصرف غذا و تجمع مواد سمی می شود.

2.    روزه نیروی حیات را تحرک می بخشد تا مواد  زاید را دفع کند.

3.    روزه باعث استراحت دستگاه گوارش می شود.

4.    روزه باعث می شود بدن انرژی خود را صرف دفع مواد سمی کند.»(23)

ویل دورانت می گوید:«اسلام چون ادیان دیگر مسلمانان را به روزه داری فرا می خواند که روزه مایه تقویت اراده و تندررستی آنهاست.»(24)

پرفسور ولادیمیر اظهار می دارد:«در اثر گرسنگی(روزه داری) غدد فوق کلیوی ترشحات غدد دیگر بدن را برای مدتها متعادل می سازد.»(25)

دکتر بندیکت، دانشمند مشهور فیزیولوژی، به یک دوره سی و یک روزه معتقد است، و اظهار می دارد:«در این مدت در ترکیب خون هیچ گونه اختلالی به وجود نمی آید، وآن نوری که در بعضی از روزه داران دیده می شود حالت جوانی و نشاطی است که برای روزه داران رخ می دهد.»(26)

چرچیل، نخست وزیر و از سیاستمداران انگلیس، گفته است:«من با روزه گرفتن توانستم اعصاب راحتی داشته باشم؛ همچنین وقتی روزه داشتم براحتی می توانستم تصمیم بگیرم. روزه بهترین وسیله برای حفظ سلامت انسان است.»(27) وی عادت داشت که به کرات 24 و حتی 48 ساعت از خوردن غذا  خورداری کند.

«الن کت» در سال 1975 میلادی درکتاب خود بنام «گرسنگی طریقه ای از زندگی» اشاره می کند که گرسنگی یک استراحت فیزیولوژی شفا بخش برای دستگاه گوارش و سیستم عصبی و متابولیسم هورمونی می باشد. با وجود این باید توجه نمود که گرسنگی تجربی طولانی اثرات زیان باری نیز دارد که می توان هیپو کالمی (کاهش پتاسیم خون) و تپش قلب را نام برد.

در مورد گرسنگی تجربی تحقیقات زیادی در سطح جهان درباره آن انجام یافته است.

در روزه داری طبی ممکن است صرف آب یا چای و یا مایعاتی نظیر شیر و یا آب میوه و غیره به مقادیر کم و یا زیاد مجاز باشد و یا در روزه داری طبی بر حسب تشخیص و تجویز پزشک معالج، روزه دار ممکن است بدون صرف آب و یا غذا تا چندین روز متوالی طول بکشد.

و شخص از گرسنگی و تشنگی دچار ضعف و بی حالی شود، در حالی که در روزه داری دینی این کار مجاز نیست و روزه دار بایستی به هنگام اذان مغرب روزه خود را افطار نماید.

دکتر ژان فورموزان (28) معالجه با روزه  را شستشو احشاء میداند و معتقد است عوارضی که در آغاز روزه داری بروز می کند نظیر بار دار شدن زبان، عرق کردن زیاد، بوی دهان، آب ریزش از بینی، علامت هائی است که نشان می دهد شستشوی کامل بدن آغاز شده است. پس از 3، 4 روز بو برطرف می شود. از اسیداوریک ادرار کاسته می گردد و شخص احساس سبکی و خوشی فوق العاده می کند. در این حال اعضا نیز استراحتی دارند.

دکتر ژان فرموموزان می افزاید ذخایر گلیکوژن کبدی و پروتئین خون و ذخیره چربی که در مرد 30 درصد و در زن 20 درصد است برای مصرف یک ماه بدن کافی است.

دکتر الکسی سوفورین دانشمند شهیر روسی می گوید (جسم به هنگام روزه بجای غذا از مواد داخلی و ذخیره بدن استفاده کرده و آنها را مصرف می کند و بدین وسیله خود را بوسیله روزه پاکیزه می سازد)

کلامی طنز آمیز از یک پزشک مصری در بیان یک واقعیت در حدود 3600 سال قبل بصورت فکاهی ولی نیش دار می گوید.

انسان پرخور با یک چهارم غذاهائی که میخورد زنده می ماند و با سه چهارم دیگر آن پزشکان امرار معاش می کنند. این کلام طنز آمیز یک واقعیت است زیرا بیشتر بیماری های انسان ناشی از پر خوری و بدخوری است.

 بنابراین اغلب، این پرخورها هستند که با بیماریهای خود برای اطباء مشغله ای ایجاد می کنند و پس از نابود شدن جمع کثیری از آنها، بعضی نیز معالجه و مداوا می شوند.

ادیسون معتقد است دکترهای آینده به کسی دارو نخواهد داد بلکه بیماران خویش را در مورد رژیم های غذائی مناسب، علت بیماری و نحوه جلوگیری از علت بیماری آموزش خواهند داد.

البته فواید روزه درمانی بهبودی طیف وسیعی از بیماری ها را در بر می گیرد که طی آزمایشات و تحقیقاتی که مرتباً از سوی دانشمندان انجام می شود نتایج آن بتدریج گزارش می گردد.

 از مجموع پژوهش های علمی در خصوص روزه داری ثابت شده است در شرایط معمول روزه هیچگونه اثر سوئی بر پدیده های طبیعی دستگاه های مختلف بدن ندارد.

اثر روزه ماه مبارک رمضان در بسیاری از بیماری هنوز بطور دقیق مورد مطالعه قرار نگرفته و سئوالات زیادی بدون پاسخ مانده است.

با وجود این تشخیص اینکه افرادی که بیماری خاصی دارند آیا می توانند روزه بگیرند بستگی به وضع عمومی، سن بیمار، شدت و نوع بیماری دارد.

البته اساس تشخیص در مورد این که فردی روزه بگیرد یا نه خود بیمار می باشد بعنوان مثال اگر پزشکی به بیماری بگوید که روزه بگیرد ولی خود فرد متوجه شدت بیماری شود نباید روزه بگیرد و بالعکس به عبارتی در مورد روزه گرفتن بیماران نمی توان حکم کلی داد و باید موضوع متناسب با شرایط هر بیماری توسط او و پزشک سنجیده شود.

به بیانی دیگر پزشکان به عنوان معتمد اجتماع از سوی مردم شناخته شده اند. بدیهی است با توجه به این اعتماد و مجوز شرعی عدم گرفت روزه در صورت ضرر پزشکی به بدن، توصیه پزشکان در قبال فرضیه روزه از اهمیت بسزائی برخوردار است. علاوه بر این باید توجه کرد که عدم توصیه به نگرفتن روزه در زمانی که بدن در معرض خطر جدی است نیز باعث سلب اعتماد عمومی از پزشک خواهد شد.

بنابراین فواید روزه درمانی طیف وسیعی از بیماریها را در بر میگیرد که طی آزمایشات و تحقیقاتی که مرتباً از سوی دانشمندان انجام می شود نتایج آن به تدریج گزارش می گردد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: